شانه خاکی

آیین نامه طرح هندسی راه های ایران

شانه

شانه، بخشى از کف راه است که در طرفین سواره رو قرار مى گیرد و براى توقف اضطرارى خودروها به کار مى رود. لایه شانه، نوعى نگهدار براى لایه هاى آستر و رویه راه است.

علاوه بر این، شانه راه داراى مزایاى زیر است:

-1 ایجاد نوعى فرصت و راه نجات و کاهش شدت تصادف براى خودرویى که به هر دلیل از سواره رو منحرف شده است.

-2 ایجاد احساس پهن بودن نوار عبور، آسایش و آسودگى ناشى از آزادى عمل در رانندگى

-3 افزایش فاصله دید در داخل قوسهای برش ها و در نتیجه افزایش ایمنى

-4 افزایش ظرفیت

-5 فراهم آوردن محلی براى انباشتن برف حاصل از برف روبى سواره رو در برش هاى مناطق برف گیر

-6 فراهم کردن فاصله آزاد جانبى علائم از لبه سواره رو

-7 هدایت آب بارش جارى شده از سواره رو

« دوچرخه رو » و « پیاده رو » -8 فراهم کردن محل

علاوه بر شانه، منظورکردن نوار نگهدار شانه (شانه خاکى) از شسته شدن لبه خارجى شانه جلوگیرى میکند و همچنین محل مناسبى را براى نصب علائم فراهم مى کند. عرض این نگهدار خاکى، حداقل 50 سانتیمتر است که با 50 سانتى متر از شیروانى مجاور، پیوند قوسى (گردشدگى) دارد. شانه باید همسطح سواره رو باشد. در صورت تفاوت رویه شانه با رویه سوارهرو، اختلاف سطح میتواند 1 سانتیمتر باشد. شانه باید در محل ابنیه نیز همانند سایر قسمت هاى راه ادامه یابد. ابنیه فنى بزرگ / حداکثر  و طویل (پل های با طول بیشتر از 100 متر و تونل ها)، از این قاعده مستثنى است. در چنین موردهایى، به علت هاى اقتصادى و با تصویب کارفرما، بخشی از شانه به پیاده رو (غیرهمکف) تبدیل شود. این گونه تغییر و تبدیل ها کاملاً تدریجى و همراه با نصب علائم و تجهیزات ایمنى کافى اعمال مى شود.

استفاده از شانه، براى پیاده رو و دوچرخه رو، در حالت کلى خالى از اشکال نیست، چه این کار علاوه بر افزایش احتمال تصادف، شانه را از ایفاى نقش اصلى خود باز مى دارد. براى ترافیک کم پیاده، دوچرخه و راه هاى کم اهمیت، ایجاد مسیر جدا براى پیاده و دوچرخه ضرورت ندارد. در غیر این صورت، باید معابر ایمن پیشبینى شود. در مورد تسهیلات پیاده، به فصل چهارم مراجعه شود.

4) آورده شده است. - عرض شانه

 

 

 ناحیه عاری از مانع

ناحیه ای بدون مانع و قابل عبور در کنار راه که بلافاصله از لبه سواره رو شروع و در جهت عمود بر راه تا عرض مشخصی که بر اساس حجم ترافیک، سرعت و شیب شیروانی تعیین می شود، ادامه می یابد. این ناحیه باید عاری از هرگونه مانع باشد. شیب شیروانی موجود در این ناحیه نیز باید قابل عبور باشد تا وسیله نقلیه پس از انحراف و خروج از راه، با حرکت روی آن و کمترین خسارت، متوقف یا به مسیر اصلی بازگردد. اطلاعات لازم برای تعیین عرض ناحیه عاری از مانع عبارتند از: میزان شیب شیروانی حاشیه راه، سرعت طرح و ترافیک روزانه طرح محور بر حسب وسایل نقلیه. برای بحثهای تکمیلی در این زمینه به "آییننامه ایمنی راهها- نشریه 267 " و" دستورالعمل ایمنسازی خطرات حاشیه راه" مراجعه شود.